رادیاتور خودرو کار بسیار مهمی را در خودرو انجام می‌دهد و آن جلوگیری از گرم شدن موتور اتومبیل است. موتورهای احتراق داخلی، هنگام کار گرمای زیادی تولید می‌کنند که لازم است این گرما به نحوی از موتور خارج شود. این وظیفه بر عهده رادیاتور است. اما گاهی عملکرد این سیستم حیاتی با مشکل روبه‌رو می‌شود. این که چطور این ایراد‌ها را تشخیص دهید، موضوع این مطلب ما است.

رادیاتور آب خودرو چیست؟

رادیاتور آب خودرو نوعی مبدل حرارتی و بخشی در اتوموبیل است که مانع از گرم شدن بیش از حد موتور می‌شود. موتور در حین کار گرما تولید می‌کند. مایع موجود در سیتم خنک‌کننده اتومبیل این گرما را جذب می‌کند و آن را به رادیاتور می‌رساند. داخل رادیاتور لوله‌های موازی فراوانی وجود دارد که مایع هنگام عبور از آنها تحت تاثیر باد فن رادیاتور خنک شده و مجدد به سیستم خنک‌کننده موتور بر گردانده می‌شود. رادیاتور آب خودرو معمولا در قسمت جلوی موتور قرار گرفته است و در آنجا از جریان هوای آزاد هم تغذیه می‌کند، که به روند خنک شدن کمک بیشتری می‌کند.

از آنجایی که رادیاتور بخشی اساسی در سیستم خنک‌کننده اتومبیل‌ها است، درست کار کردن آن، اهمیت بسیاری دارد. برای هر راننده‌ای هم ضرورت دارد تا با رایج‌ترین مشکلات رادیاتور و علائم آن آشنا شود.

رایج‌ترین دلایل خرابی رادیاتور ماشین

رادیاتور آب ماشین هم مانند تمام قسمت‌های ماشین دچار مشکلاتی می‌شود. گاهی مشکلات رادیاتور خودرو سبب صدمات جبران ناپذیری به موتور اتومبیل می‌شود. اما اگر رادیاتور به طور منظم سرویس و تعمیر شود، به موتور ماشین آسیب وارد نخواهد شد.

در ادامه با برخی از مشکلات رادیاتور ماشین که ممکن است با آن برخورد کنید و علائم آن آشنا خواهید شد.

نشتی شلنگ‌ها سیستم خنک کننده

شلنگ‌هایی که مایع خنک‌کننده از طریق آنها به رادیاتور آب خودرو منتقل می‌شود، از جمله بخش‌های مستعد آسیب‌دیدگی در موتور اتومبیل هستند. خوردگی تدریجی، ساییدگی، پارگی، ترک و حفره‌هایی که روی این شلنگ‌ها ایجاد می‌شود، روی سیستم عملکرد رادیاتور تاثیر می‌گذارد.

با این علائم متوجه نشتی شلنگ خواهید شد

• افزایش دمای موتور
• خارج شدن بخار از درپوش رادیاتور (البته مقدار این بخار معمولا کم است)
• در محلی که ماشین پارک می‌شود، در زیر موتور، مایع با رنگ روشن ریخته شده است.
• مایع‌ای بی‌رنگ یا زرد، سبز و قرمز روشن در نقاط مختلف موتور دیده می‌شود.
• چراغ هشدار دمای آب ماشین روشن می‌شود.

ایراد عملکرد ترموستات

ترموستات دریچه‌ایست که وظیفه کنترل جریان مایع خنک‌کننده را به رادیاتور آب خودرو دارد. ترموستات نوعی سیستم تشخیص دما است که وقتی دمای مایع خنک‌کننده از حدی بالاتر می‌رود آن را به رادیاتور می‌رساند تا خنک شود. عیوب ترموستات باعث عملکرد نادرست رادیاتور و صدمه به موتور خودرو می‌شود.

علائم مشخصه خراب ترموستات کدامند؟

• تغییرات دمایی موتور کاملا نامنظم است و دمای موتور به طور ناگهانی هنگام رانندگی بالا می‌رود.
• مایع خنک‌کننده در اطراف ترموستات نشت کرده است.
• از درپوش رادیاتور بخار خارج می‌شود.
• چراغ هشدار دمای آب ماشین روشن می‌شود.

 ترک یا سوراخی در رادیاتور

گاهی بر اثر فرسودگی رادیاتور آب ماشین، رسوب مواد خنک‌کننده و حتی خراب جاده، شکاف و سوراخ‌های ریزی در بدنه رادیاتور ایجاد می‌شود. این مشکل هم سبب عملکرد نامناسب رادیاتور می‌شود.

علائمی که با آن به وجود ترک و سوراخ در رادیاتور پی خواهید برد

• افزایش دمای موتور
• بخار از درپوش رادیاتور خارج می‌شود.
• چراغ هشدار دمای بیش از حد موتور اتومبیل روشن می‌شود.
•  مایع خنک‌کننده در محل پارک ماشین یا در بخش‌های مختلف موتور اتومبیل دیده می‌شود.
• بخار از نقاط مختلف بدنه رادیاتور خارج می‌شود.

 عملکرد نادرست پمپ آب

یکی از مهم‌ترین دلایل خرابی رادیاتور ماشین، به عملکرد پمپ آب بر می‌گردد. پمپ آب، مایع خنک‌کننده را به رادیاتور می‌کشد و مجدد به موتور باز می‌گرداند. با گذشت زمان، قرقره و یاتاق‌هایی که پمپ را به کار می‌اندازند، شل شده و پمپ مقدار آب مناسبی را منتقل نمی‌کند. در نتیجه رادیاتور درست عمل نمی‌کند.

علائم تشخیص خرابی رادیاتور خودرو به دلیل مشکلات پمپ آب کدامند؟

• گرمای بیش از حد موتور
• چراغ هشدار دمای بیش از حد ماشین روشن می‌شود.
• از بخش جلویی ماشین صدایی مانند ناله شنیده می‌شود (این صدای همان قرقره سست شده است)
• بخار از درپوش رادیاتور بلند می‌شود.
• مایع خنک‌کننده در قسمت جلویی موتور نشت کرده است.

 خرابی فن رادیاتور 

بیشتر اتومبیل‌های جدید مجهز به پنکه برقی است که در هوای خنک مورد نیاز رادیاتور را فراهم می‌کنند. فن خنک‌کننده فقط در سرعت‌های کم حرکت اتومبیل کار می‌کند. اگر فن خراب شود، ممکن است موتور ماشین در سرعت کم ناگهان گرم شود اما در سرعت‌های بالاتر به حالت عادی برگردد. این یعنی فن رادیاتور ایراد پیدا کرده است.

علائمی که نشان می‌دهد پره‌های فن رادیاتور ایراد دارد

• دمای موتور در سرعت‌های کم افزایش می‌یابد. ولی هنگامی که در جاده با سرعت بالا حرکت می‌کنید دما مناسب است.
• مقدار کمی بخار از درپوش رادیاتور اتومبیل خارج می‌شود.
• چراغ هشدار دمای بالای موتور روشن می‌شود.

 رادیاتور هواگیری نشده است

سیستم‌های خنک‌کننده برای اطمینان از حداکثر سرعت جریان مایع خنک‌کننده باید هواگیری شوند در غیر این صورت حباب‌های هوایی که در مسیر حرکت مایع وجود دارند، سبب ایجاد مشکل در عملکرد رادیاتور می‌شود.

چه علائمی نشان می‌دهد رادیاتور نیاز به هواگیری دارد؟

• افزایش دمای موتور
• روشن شدن چراغ هشدار دمای موتور
• خارج شدن بخار از درپوش رادیاتور

آلودگی در رادیاتور

خنک‌کننده موجود در رادیاتور شما باید به رنگ روشن زرد، سبز یا قرمز باشد. اگر مایع خنک‌کننده در هر زمانی تغییر رنگ داد، این نشانگر وجود آلودگی در رادیاتور شماست. این مساله هم می‌توانند تا حد زیادی بر عملکرد رادیاتور شما تاثیر بگذارند.

میزان کم مایع خنک کننده

مایع خنک‌کننده در رادیاتور باید در سطح کافی باشد. با چک کردن منظم مقدار این مایع می‌توانید از عملکرد رادیاتور آب خودرو مطمئن شوید. فقط دقت کنید که هنگام داغ بودن رادیاتور در آن را باز نکنید.

خوب بسته نشدن درپوش رادیاتور

در صورتی که درپوش رادیاتور خوب بسته نشده باشد، چون فشار لازم برای عملکرد رادیاتور فراهم نمی‌شود، رادیاتور بیش از حد گرم شده و عملکرد درستی نخواهد داشت.

 آیا می‌توانید خودتان رادیاتور اتومبیل را تعمیر کنید؟

خوشبختانه بسیاری از مشکلات مرتبط با رادیاتور و سیستم خنک‌کننده به راحتی برطرف می‌شوند. اما نیاز به متخصص دارند. پس اگر با علائم که در بالا گفته شد مواجه شدید، به تعمیرکاران با تجربه مراجعه کنید. آنها می‌توانند دلیل اصلی خرابی رادیاتور آب خودرو را تشخیص دهند و آن را برطرف کنند. بسته به مقیاس مشکل، هزینه تعمیرات متغییر است اما به طور قطع این هزینه بسیار کمتر از هزینه‌ای است که ممکن است بر اثر عملکرد نادرست رادیاتور متحمل شوید چون در آن صورت موتور اتومبیل صدماتی خواهد دید که گاهی حتی قابل تعمیر نخواهد بود.